PERSPEKTİF

Perspektifin Tanımı ve Önemi:

Bir cismin, İzdüşüm düzlemine göre belli açılarda tutulması sonucu, cismin İzdüşüm
düzleminde oluşan üç boyutlu görüntüsüne perspektif denir. Yani cismin üç yüzeyinin aynı
anda ifade edilebildiği bir uygulamadır.
Görünüş çıkarma uygulamalarında, cisme üç yönden ve dik olarak bakılırken;
Perspektifte cisme tek yönden bakılmaktadır. (Paralel perspektif) Cisim belli açılarda
tutulduğundan, sadece bir yüzeyi değil aynı anda üç yüzeyi görülebilmekte ve cismin
bütünlüğü hakkında daha iyi fikir verebilmektedir.
Perspektifi diğer bir tanımlama ile cismin insan gözü ile görüldüğü şekli ile ifade
edilmesi şeklinde de açıklayabiliriz.
Perspektif ile bir parça (cisim, eşya vb.) ifade edilebileceği gibi, bir mekân veya bir
yerde üç boyutlu olarak anlatılabilir. Bu anlatımlar meslek alanlarına göre değişiklikler arz
etmekte ve çizim tekniklerinde de farklılıklar olabilmektedir. Genel olarak mekân ve yer
tasarımları ile ilgili konularda konik perspektif çizimleri uygulanırken; tek eşyaların veya
cisimlerin çiziminde Paralel perspektif yöntemleri uygulanmaktadır.
Perspektif resimlerin teknik alanda sağladığı avantajlar şunlardır:
Cismi 3 boyutlu (genişlik, yükseklik, derinlik) olarak görmemizi sağlar.
Cismin farklı yüzlerindeki ayrıntıları bir arada görmemizi sağlar.

Kavaliyer Perspektif:Cismin ön görünüşünü oluşturan yüzeydeki kenarlar birbirine dik olacak şekildeyerleştirildikten sonra eğik izdüşümde olduğu gibi değişik açılarda paralel ışınlargönderilerek görüntüsü resim düzlemi üzerine düşürülür. Bu ışınlar çizim kolaylığı olmasıaçısından genellikle 30, 45 veya 60 derecelik açılarla gönderilir. Eğer 30 derecelik açı ileçizilmişse kenar uzunluğu 1/1, 45 veya 60 derecelik açılardan biri ile çizilmişse ½ olarak alınır.

Trimetrik perspektif:

Trimetrik perspektifte cismin sağa, sola veya öne, ne kadar eğileceği, izdüşüm
düzlemine göre hangi açılarda duracağı, parçanın biçimine ve detaylarına göre tamamen
serbest bırakılmıştır. Diğerlerinden farklı tarafı ise diğer yöntemlerde dik (90 derece) duran
kılavuz çizgilerden biri bu yöntemde serbest olarak sağa veya sola doğru değişik açıda
durabilir. Açı değerlerinin farklı olması çizim ve uygulama açısından resmi zorlaştırdığından
ve seçilen açıların her zaman iyi bir görüntü oluşturmadığından tercih edilmeyen bir
yöntemdir. Kullanılacak açı değerlerine göre kenar ölçülerinin ne oranda küçüleceği de
dikkat edilmesi gereken hususlardan biridir..

İzometrik Perspektif: İzometrik perspektif; Cismin üç temel ekseninin de İzdüşüm düzlemine göre eşit açıdereceleri ile tutularak oluşturulan pozisyonuna göre çiziminin yapıldığı uygulamadır.Cisim, üç yönde de eşit ölçüde eğik tutulduğundan, gerçekte üç kenarda %82 oranında küçükgörünür; ancak, çizim kolaylığı açısından her üç yönde de 1/1 ölçüler kullanılır. Oluşançizimdeki açılar 120 ve 60 derece olarak ortaya çıkacaktır.

Aksonometrik perspektif:

Aksonometrik Perspektif , cismin düzlem önüne yerleştirilme durumuna göre 3 çeşidi vardır.

 

Kabine perspektif:

Geri eksen açısının 45° (bazen 30° veya 60°) ve derinlik ölçüsünün 1 : 2 oranında alındığı perspektif "kabine perspektif" denir.
Eğik perspektifte daire yüzeyler ön görünüşe gelecek şekilde yerleştirildiğinden kesit düzlemleri geri eksen kenarlarına paralel olacak şekilde parçayı keser.Aksonemetrik perspektif konusunda açıklanan ölçülendirilme kuralları, eğik perspektiflerin ölçülendirilmesinde de kullanılır. Farklı olan tarafı, eğik perspektiflerde ön yüzeyin normal görünüşün aynı olması sebebiyle buna ait ölçülendirme gibi yapılmasıdır.